
Hoe gereformeerd was Rembrandt?
Wat zegt Visser 't Hooft ervan en hoe waardevol is zijn visie, die ook bijna een halve eeuw oud is? Sindsdien is er ook wat het Rembrandt-onderzoek betreft veel veranderd. Vele tientallen, wellicht honderden werken bleken niet van de meester te zijn, maar geheel of ten dele van leerlingen. En het ...

Vlaamse priester op Nederlandse kansels der Reformatie (1)
We hebben het dus over de priester-dichter Guido Gezelle, nu precies een eeuw geleden in zijn geboortestadje Brugge overleden. In menig opzicht was hij ouderwets rooms-katholiek, Maria-vereerder, anti-Nederlandse en fel anti-protestantse Vlaamse strijder voor de emancipatie van Vlaanderen, taal e ...

Hoe gereformeerd was Rembrandt?
Voorzichtig plaatste ik vraagtekens bij het 'goed-gereformeerd'-zijn van de Leidse, in Amsterdam werkzame schilder en prentkunstenaar. Zeker, hij schildert tal van bijbelse taferelen, zoals zoveel tijdgenoten dat deden. En met die bentgenoten gaf hij ook veelzijdig de klassieke oudheid weer. Somm ...

Kerstsneeuw dekt een geschonden wereld
Hoe christelijk is Ida Gerhardts poëzie?Dit wordt geen biografisch verhaal. Na Ida's dood op 15 augustus jl. - ze werd 92 jaar - verschenen vele in memoriams en levensberichten. En kort daarna gaf literair criticus en De Mérode-biograaf Hans Werkman een alom gekraakt boekje uit over zijn o ...

Hoe calvinistisch was Rembrandt? (2)
Was Rembrandt gereformeerd?
Misschien deugt de vraagstelling niet. We moeten, ondanks al die prachtige schilderijen, tekeningen en prentkunst van Rembrandt, zoals zijn aangrijpend uitgebeelde terugkeer van de verloren zoon, niet denken aan een soort van reformatorisch ku ...

Hoe calvinistisch was Rembrandt? (1)
Waarom in dit jaar 2000 in dit blad aandacht voor Rembrandt gevraagd? Het is immers geen speciaal gedenkjaar, want de meester leefde van 1606 tot 1669. Ook wordt hij, voorzover ons bekend, door de paus niet zalig verklaard in dit Jubeljaar. En heel veel schokkende nieuwe feiten zijn over de groot ...

Psalmen zijn van alle eeuwen
Als u van het kerklied houdt, van psalmen, gezangen en geestelijke liederen, dan kan het u niet ontgaan zijn dat dit jaar op allerlei wijzen vol was van kerkzang. Zo werd er gevierd dat het Liedboek voor de Kerken precies een kwart eeuw geleden in rode band op de kerkbanken ...

Rembrandts etsen en Bachs piëtisme
In de Waarheidsvriend van 14 en van 28 september jl. schreef ik twee artikelen over de vraag hoe gereformeerd of calvinistisch Rembrandt wel of niet was. Voor belangstellenden in deze vraag wil ik wijzen op enkele tentoonstellingen die het prentwerk van Rembrandt, en dan met name zijn bijbelse et ...

Duitsland herdenkt Bach van geboorte tot sterfjaar
Niemand kan het in ons land en vooral in Duitsland ontgaan dat 'de vijfde evangelist' en dé kerkmusicus der lutherse Hervorming Johann Sebastian Bach dit jaar ruimschoots herdacht wordt. Op 21 maart was het 315 jaar geleden dat hij in Eisenach (Türingen) werd geboren, niet in het huidige Bachhaus ...

Chagalls Kerstkind: Gekruisigde na Auschwitz
Bij kerst in de kunst kun je niet om stalletjes in een sneeuwlandschap heen en in de stal een, Vlaams-primitief uitgebeelde, vrome Madonna met Kindeke op schoot of aan de borst of in het kribje. Eromheen os en ezel, knielende herders of Oosterse Wijzen ('Drie Koningen') met hun kerstcadeaus: goud ...